Onderscheid ICT Hardware en software
De term hardware gebruikt men vaak om een onderscheid te maken tussen de fysieke componenten (hardware) en de programmatuur (software) op een computer. Het onderscheid tussen ICT hardware en software is vooral een conceptueel onderscheid. Dit help je om zaken te kunnen scheiden. In de praktijk is het onderscheid tussen hardware en software niet altijd even duidelijk. Er zijn namelijk ook meng- of tussenvormen, zoals firmware, dat eigenlijk een stuk software op de hardware is.
Werking PC – ICT Hardware
Een computer of een PC is een apparaat dat bestaat uit een aantal hardware onderdelen. Als deze gekoppeld en geprogrammeerd zijn, zijn deze in staat om vervolgens automatisch bepaalde handelingen te verrichten. Om dit voor elkaar te krijgen zijn er een aantal hardware onderdelen, waarvan wij de meest bekende ICT hardware onderdelen behandelen. Denk bijvoorbeeld aan de central processor unit (CPS), het geheugen, de harde schijf voor de opslag van de gegevens, de videokaart voor het weergeven van de input en de output op een scherm en het moederbord dat ervoor zorgt, dat de voorgaande onderdelen samen kunnen werken.
Firmware
Al deze ICT hardware onderdelen met uitzondering van het RAM geheugen beschikken over firmware (hardware specifieke software) die het mogelijk maakt dat er verschillende hardware onderdelen van verschillende leveranciers met elkaar kunnen samenwerken. Om goed grip te krijgen op deze onderdelen en hun functie zullen wij deze hardware onderdelen hieronder nog even kort toelichten.
ICT hardware - CPU
De processor of CPU is een onderdeel dat verantwoordelijk is voor het uitvoeren van het rekenwerk van de computer. Deze verwerkingseenheid is eigenlijk het hart van de computer. Het voert namelijk met behulp van het nodige rekenwerk zogenoemde instructies uit. Zo stuurt software, zoals het programma MS Word een berekening naar de CPU wanneer jij letters intypt, een afbeelding wilt invoegen of het document wilt printen. De CPU berekent vervolgens de instructies die nodig zijn. Vervolgens sturen ze het antwoord terug naar de software, zodat jij kan typen, een afbeelding kan invoegen of kan printen.
Multicore processors
Doordat software steeds complexer wordt en verschillende programma’s naast elkaar moeten kunnen werken, moet ook de rekenkracht meegroeien. Tegenwoordig zijn er dan ook zogenoemde multicore processors. Deze chips zijn opgebouwd uit meerdere CPU’s. Het voordeel hiervan is dat de rekenkracht verdeeld wordt of zelfs exclusief wordt overgelaten aan een CPU. Dit maakt het mogelijk dat de berekeningen voor een videobewerkingsprogramma op de achtergrond plaats vindt, terwijl een andere CPU je instaat stelt om tegelijkertijd een YouTube filmpje te kijken of je teksten te bewerken in een tekstverwerkingsprogramma. De CPU is daarom van grote invloed op de snelheid van je PC.
Rekenkracht
We kijken nogmaals naar het rekenwerk en de rekenkracht van de computer. De computer is in feite een grote rekenmachine die met behulp van onder meer een CPU en alerlei software jou in staat stelt om allerlei taken uit te voeren. Hoe groter de rekenkracht van een PC, hoe beter hij in staat is om snel complexe rekenopdrachten uit te voeren. De rekenkracht van een CPU geven we tegenwoordig aan in Gigahertz.
ICT Hardware – Binair stelsel
Elke computer, laptop, tablet of smartphone bevat een CPU, dat met behulp van het nodige rekenwerk zogenoemde instructies voor je uitvoert. Een computer werkt met het binaire talstelsel, wat kort gezegd betekent, dat een computer met nullen en enen werkt. Deze nullen en enen worden bits genoemd. Elke bit is ofwel een 0 of wel een 1. Een groep van 8 bits wordt een byte genoemd. De omvang van het aantal bytes drukt men ook wel uit in kilobytes. In de praktijk druk je het vaak uit in Megabite of Gigabite.
Snelle computer
Evenals de CPU is ook ook het geheugen van invloed op de snelheid van je computer en dus een belangrijke IT hardware component. Aan een snelle CPU heb je weinig als je de berekeningen niet tijdelijk zou kunnen opslaan in het RAM. Hoe meer RAM er aanwezig is in een computer hoe efficiënter de CPU berekeningen kan uitvoeren en de tijdelijke resultaten kan opslaan.
Geheugen
De CPU zorgt dus voor berekeningen die nodig zijn voor het functioneren van de software, zoals het programma MS Word of Adobe Photoshop. Maar ook voor het surfen op het internet via een browser. Om de voortgang erin te houden, wordt de tijdelijke voortgang van deze berekening opgeslagen op het geheugen van een computer. Dit geheugen wordt gevormd door het zogenoemde Random Acces Memory, vaak afgekort tot RAM. Het RAM in combinatie met de CPU maakt het mogelijk dat er meerdere softwareprogramma´s sneller en naast elkaar kunnen werken. Het RAM wordt alleen gebruikt als de computer aanstaat. Wanneer je de spanning nodig hebt om de gegevens te kunnen gebruiken.
Harde schijf
Waar het RAM het mogelijk maakt om de tijdelijke voortgang van berekeningen langer op te slaan, maakt de harde schijf het mogelijk om gegevens op te slaan. De harde schijf is bedoeld voor de opslag van gegevens die voor een langere tijd opgeslagen moeten worden. Denk daarbij aan het besturingssysteem van je computer, maar ook aan programma’s zoals MS Word of Adobe Photoshop en bestanden die je vaak gebruikt, zoals een Word document, een foto, een video of een Excel bestand. Een harde schijf is dus geen tijdelijke opslagplaats zoals het RAM geheugen. De gegevens die je op de harde schijf opslaat, verlies je dan ook niet, als je de computer uitzet. De opslagcapaciteit van een harde schijf drukt men tegenwoordig uit in Gigabyte of Terabyte.
Videokaart
Om het mogelijk te maken, dat je de bewerkingen die je maakt in bijvoorbeeld MS Word ook op je beeldscherm ziet, maakt de computer gebruik van een zogenoemde videokaart. Anders gezegd wordt de videokaart gebruikt om de output te leveren van de verwerkingen van de computer naar een beeldscherm. Door de wens om zonder vertragingen complexe spellen te kunnen spelen, zijn videokaarten sterk ontwikkeld. Om die reden beschikken videokaarten steeds vaker over een eigen CPU en RAM om de nodige complexe berekeningen te kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld voor het bewerken van video’s of voor het spelen van spellen waarbij bijvoorbeeld gebruik wordt gemaakt van virtual reality. De CPU voor een videokaart duidt men ook wel aan als Graphics Processing Unit of GPU.
Moederbord
Het moederbord of mainboard maakt het mogelijk, dat de eerder beschreven basiscomponenten zoals de CPU, RAM, harde schijf en videokaart gehuisvest kunnen worden en onderling met elkaar in verbinding staan. Veel van de bovenstaande componenten kunnen in de praktijk ook op het moederbord geïntegreerd worden.
Het besturingssysteem
Een computer wordt zoals eerder besproken gevormd door de hardware, randapparatuur en de Uefi. Aan deze computer heb je als gewone gebruiker echter nog weinig. Om eenvoudige software te kunnen installeren zoals een spelletje of het tekstverwerkingsprogramma MS Word is er een besturingssysteem nodig. Bij besturingssystemen wordt technisch ook wel onderscheid gemaakt tussen tussen besturingssystemen voor een computer zoals een laptop en een besturingssysteem voor mobiele apparaten zoals een smartphone of tablet. Beide type besturingssystemen hebben echter tot doel om de gebruiker eenvoudig in staat te stellen om de verschillende geïnstalleerde softwarepakketten te reguleren.
Wat is een besturingssysteem?
Een besturingssysteem biedt je de mogelijkheid om verschillende zaken op je computer te begeren. Voor thuis heb je de meest vergaande adminrechten. Op kantoor beschikt normaal gesproken de IT afdeling over de adminrechten.
Adminrechten
Als je een computer hebt van je werk is de kans groot, dat de ICT afdeling zelf over deze adminrechten beschikt. Jij beschikt dan vaak zelf over een standaard gebruikersaccount, dat vaak beperkte rechten bezit. Hierdoor bezit je bijvoorbeeld zelf beperkt de mogelijkheid bepaalde zaken te installeren of te wijzigen. Wanneer je onvoldoende rechten hebt, dan krijg je vaak een melding zoals ‘Access denied’ of ‘Please contact your administrator’. Degene met de adminrechten kan met behulp van het besturingssysteem op deze manier op dezelfde computer verschillende gebruikersaccounts maken met elk hun eigen rechten. Zo kan hij de computer de zo inrichten dat er meerdere personen op dezelfde computer kunnen inloggen met ieder een eigen gebruikersaccount. Op die manier kan iedere gebruiker zijn eigen e-mail, mappen, documenten en browserfavorieten op de computer behouden als hij of zij inlogt met zijn eigen account.
Malware
Een ander voordeel van rechtenbeheer is dat dit beheer de computer en het netwerk kan beschermen. Wanneer jij als gebruiker bijvoorbeeld geen rechten hebt om software te installeren dan is het voor malware, die zich wil installeren als jij een besmette bijlage uit een e-mailbericht opent, in beginsel niet mogelijk om zichzelf te installeren. Jij beschikt als gebruiker immers niet over de rechten om software te installeren.
ICT hardware - Veiligheid
Vaak heeft de gemiddelde zakelijke gebruiker onvoldoende rechten om een besturingssysteem of software te installeren. Dat is ook niet vreemd, wanneer je bedenkt dat een gebruiker specifieke kennis nodig heeft van het doel en de werkzaamheden van de gebruikers van de computer om op een juiste manier het besturingssysteem te kunnen installeren en te configureren. Het beheer over het besturingssysteem geeft de organisatie waarvoor je werkt de mogelijkheid om het besturingssysteem zo in te richten, dat alleen jij erop kan werken en kan bepalen welke software jij mag installeren en welke niet. Op die manier houdt het bedrijf of organisatie hun netwerk veiliger.
Gebruikersnamen – Wachtwoorden – Veiligheid
Toegang tot je persoonlijk account en vaak ook tot je computer verkrijg je vaak door het intikken van je gebruikersnaam en wachtwoord. Een gebruikersnaam bestaat vaak uit je voornaam en achternaam of je e-mail adres. Tegenwoordig bestaan er echter meer mogelijkheden om in te loggen bijvoorbeeld met behulp van biometrische gegevens zoals een vingerafdruk of gezichtsscan. Dit account beschermt op deze manier de computer en het besturingssysteem tegen onbevoegde gebruikers.
Besturingssystemen voor computers en mobiele apparaten
Bij besturingssystemen maak je onderscheid tussen besturingssystemen, die bedoeld zijn om te draaien op een desktop computer, of laptop en besturingssystemen die bedoeld zijn voor een mobiel apparaat zoals smartphones, smartwatches en tablets. Voor je desktop of laptop zijn er een aantal verschillende besturingssystemen beschikbaar zoals WIndows van Microsoft of MacOS van Apple en het open source systeem Linux.
Mobiele apparaten
Voor een mobiel apparaat zoals een smartphone of tablet bestaan er eigen besturingssystemen. Het besturingssysteem dat bijvoorbeeld gebruikt wordt voor een laptop is veel te zwaar om te werken op de hardware van een telefoon. Anders geformuleerd de CPU op een mobiel apparaat mist de rekenkracht om de instructies die samenkomen met een dergelijk groot programma te berekenen. Om die reden is voor mobiele apparaten een apart besturingssysteem ontwikkeld. Dit besturingssysteem houdt rekening met de beperkte mogelijkheden van de IT hardware in deze mobiele apparaten. De bekendste besturingssystemen voor mobiele apparaten zoals smartphones en tablets zijn bijvoorbeeld IOS van Apple, Android van Google en Windows 10 mobile.
ICT hardware - Keuze besturingssysteem
De keuze voor een besturingssysteem is van groot belang vanwege de wisselwerking tussen het besturingssysteem en de te installeren software. Niet iedere software werkt namelijk op ieder besturingssysteem. Wanneer je een grote voorkeur hebt voor een bepaald merk software, dan is bij het aanschaffen van een computer en het besturingssysteem van groot belang om te controleren of de software ook compatible is met het besturingssysteem, dat je gebruikt. Wanneer de software niet compatible is, dan functioneert de software gewoon niet. Het aanbod van software, die beschikbaar is voor een bepaald type besturingssysteem, kan namelijk enorm verschillen.
Nuttige blogs
