Hoe werkt een netwerk?
Om zorgvuldig gebruik te maken van een computer kan je niet alleen uit met een computer. Je kan namelijk nog geen verbinding maken met een netwerk. Om een netwerk te vormen en verbinding te kunnen maken zal de computer gebruik moeten maken van zogenoemde netwerkapparatuur zoals een netwerkkaart en een router. Wanneer je bijvoorbeeld een e-mail wilt versturen, heb je een computer nodig die een verbinding heeft met het internet. Om e-mail berichten te kunnen versturen en ontvangen wordt er tussen de computer en de email server gebruik gemaakt van zogenoemde netwerkprotocollen zoals SMTP voor e-mail en HTTPS voor het bezoeken van een website op internet. Als gemiddelde gebruiker merk je overigens weinig van deze protocollen. Zij doen gewoon hun werk, zodat jij jouw werk kan doen. Een ICT beheerder kan je er meer over vertellen.
Netwerken
Een computernetwerk is een systeem dat via een bedrade of draadloze verbinding communicatie mogelijk maakt tussen twee of meer computers. Anders en kort gezegd is een netwerk het geheel van verbonden apparaten. Om apparaten met elkaar te verbinden wordt er gebruik gemaakt van bedrade of draadloze verbindingen. Bedrade verbindingen lopen via een draad. Denk daarbij aan de kabels tussen de verschillende netwerkcomponenten. Bij kabels zijn er twee standaarden namelijk Univeral Twisted Pair (UTP) en glasvezel (fiberoptic). Glasvezel is minder gevoelig voor elektromagnetische storingen en kan de data sneller transporteren. Bij een draadloze verbinding kan je denken aan WIFI. WIFI wordt steeds vaker gebruikt om een verbinding te maken met het internet. Bij draadloze verbindingen wordt nog een onderscheid gemaakt tussen een lokaal draadloze verbinding zoals WIFI en een mobiel draadloos netwerk zoals 4G/5G. De hiervoor beschreven type verbindingen kunnen vervolgens worden onderverdeeld naar snelheid en veiligheid. Een bedrade verbinding zal in beginsel sneller zijn dan een draadloos netwerk. Een traag internet kan om die reden dus ook liggen aan het type verbinding dat je gebruikt.
ICT Netwerkbeheer en veiligheid
Het type verbinding kabel of wifi zegt echter nog weinig over de veiligheid, al zal een kabel in beginsel lastiger te benaderen zijn dan een wifi punt, dat bijna altijd zichtbaar is. Een draadloos netwerk zoals wifi dient om die reden altijd beveiligd te zijn.
Verschillende soorten netwerken
Netwerken kunnen worden onderscheiden in verschillende soorten netwerken. De twee meest voorkomende netwerken zijn Local Area Netwerk (LAN) en het Wide Area Netwerk (WAN). Mede ter onderscheiding van virtuele netwerken wordt LAN of WAN ook wel een fysiek netwerk genoemd. Dit komt omdat een LAN of WAN in tegenstelling tot een virtueel netwerk gebruik maakt van fysieke en dus tastbare netwerkcomponenten zoals bekabeling of een router. Een virtueel netwerk is een netwerk dat gewoonlijk op een fysiek netwerk wordt ingesteld.
LAN Netwerk
Een LAN netwerk is een lokaal netwerk dat computers en andere apparaten in staat stelt om met elkaar te communiceren. Denk daarbij aan een lokaal netwerk zoals je thuis hebt of aan bedrijfsnetwerk binnen een ruimte of een gebouw. In de meeste gevallen zijn er op een LAN meerdere apparaten aangesloten die gegevens met elkaar kunnen uitwisselen zoals een laptop, smart tv of een gameconsole. Deze gegevensuitwisseling vindt plaats via de zogenoemde router of switch.
WAN netwerk
Een wide area netwerk (WAN) is evenals LAN een netwerk dat computers, servers en andere apparaten in staat stelt om met elkaar te communiceren. Het verschil tussen het LAN en WAN is de aard van het netwerk. Waar een LAN een lokaal netwerk is, is een WAN een netwerk dat zich uitspreidt over meerdere gebouwen of zelfs meerdere plaatsen of landen. Zo heeft binnen een internationaal bedrijf iedere afdeling een eigen LAN, maar heeft het bedrijf zelf ook een WAN dat iedere afdeling wereldwijd met elkaar in verbinding stelt.
ICT netwerkbeheer – Virtuele netwerken
Naast de LAN en de WAN bestaan er ook zogenoemde virtuele netwerken. Een virtueel netwerk is een netwerk dat gewoonlijk op een fysiek netwerk wordt geplaatst en voor een deel gebruik maakt van virtuele netwerkverbindingen. Deze virtuele netwerken worden gebruikt om fysieke netwerken te scheiden. Door deze scheiding kan je de veiligheid vergroten en het verkeer over het fysieke netwerk reguleren. Het woord virtueel duidt erop dat de netwerkverbindingen niet gevormd worden door een bedrade of draadloze verbinding maar gebruikmaakt van zogenoemde virtuele apparaten. Dit klinkt abstract en dat is het voor de gemiddelde gebruiker ook.
VLAN
Een VLAN is een netwerk, dat ingesteld kan worden op een fysiek netwerk om op die manier een extra netwerk te creëren op het reeds aanwezige fysieke netwerk. Voor een VLAN zijn geen extra kabels of netwerk apparaten nodig.
VPN
Een ander virtueel netwerk is het zogenoemde virtual private netwerk ook wel VPN genoemd. VPN is een manier om via een publiek toegankelijk netwerk zoals het internet een met encryptie beveiligde verbinding te maken met een afgesloten netwerk zoals een bedrijfsnetwerk. Een VPN verbinding is geen fysiek netwerk, zoals een LAN of er WAN, maar kan over een WAN worden ingesteld. Encryptie maakt het beveiligen van data mogelijk. De VPN kan je het zien als een tunnel die de informatie beschermt die door de tunnel gaat.
Wat zijn aandachtspunten bij ICT netwerkbeheer?
Bij ICT netwerkbeheer zijn er diverse aandachtspunten die essentieel zijn voor het garanderen van een betrouwbaar, veilig en efficiënt netwerk. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten:
1. ICT Netwerkbeheer beveiliging
Implementeren en onderhouden van firewallregels en IDS/IPS om ongeoorloofde toegang en aanvallen te detecteren en te blokkeren. Encryptie: Gebruik van encryptie voor datatransmissie en opslag om de vertrouwelijkheid en integriteit van gegevens te waarborgen. Updates en Patches: Regelmatig updaten van alle netwerkapparatuur en software door de ICT beheerder om kwetsbaarheden te verhelpen.
2. Netwerkarchitectuur en planning
Zorgvuldige planning van de netwerktopologie (bijv. ster, mesh, bus) om optimale prestaties en schaalbaarheid te garanderen. Segmentatie: Segmenteren van het netwerk in verschillende subnetten om prestaties te verbeteren en beveiliging te versterken. Redundantie en Failover: Implementeren van redundante verbindingen en failover-mechanismen om netwerkuitval te minimaliseren.
3. Prestaties en monitoring
Gebruik maken van monitoringtools door de ICT beheerder (zoals SNMP, NetFlow) om netwerkprestaties en -status continu te volgen. Prestatieoptimalisatie: Regelmatige analyse en optimalisatie van netwerkprestaties, zoals het beheren van bandbreedte en het vermijden van bottlenecks. SLA’s: Voldoen aan Service Level Agreements (SLA’s) door ervoor te zorgen dat de netwerkdiensten voldoen aan de overeengekomen prestatieniveaus.
4. Gebruikersbeheer en toegang
Implementeren van sterke authenticatie- en autorisatiemechanismen, zoals multi-factor authenticatie (MFA). Toegangscontrole: Beheren van toegangsrechten en rollen door ICT beheerder om ervoor te zorgen, dat gebruikers alleen toegang hebben tot de resources die ze nodig hebben.
5. Netwerkdocumentatie
Gedetailleerde documentatie van het netwerk, inclusief topologie, IP-adressering, configuraties en beleid. Up-to-date: Zorg als ICT beheerder ervoor, dat documentatie altijd up-to-date is, vooral na wijzigingen of uitbreidingen in het netwerk.
6. Back-up en herstel
Implementeren van regelmatige back-ups van netwerkconfiguraties en kritieke gegevens door de ICT beheerder. Herstelplannen: Ontwikkelen en testen van disaster recovery- en business continuity-plannen om snel te kunnen herstellen na een storing of ramp.
7. Schaling en capaciteitsplanning
Plannen voor toekomstige groei en uitbreiding van het netwerk zonder prestatieverlies. Capaciteitsbeheer: Voorspellen en beheren van de benodigde netwerkcapaciteit op basis van huidige en toekomstige behoeften.
8. Compliance en regelgeving
Voldoen aan relevante wetten en voorschriften, zoals GDPR, HIPAA, of andere branche-specifieke regelgeving. Audit en Rapportage: Regelmatige audits uitvoeren en rapportages bijhouden om naleving aan te tonen.
9. Incidentbeheer en troubleshooting
Snel reageren op en oplossen van netwerkincidenten om downtime te minimaliseren. Troubleshooting: Gebruik maken van gestructureerde methoden en tools voor het effectief oplossen van netwerkproblemen.
10. Gebruikerstraining en Awareness
Regelmatige training van netwerkbeheerders en eindgebruikers om bewustzijn en vaardigheden op het gebied van netwerkbeveiliging en efficiënt gebruik te verhogen. Bewustzijn: Bevorderen van een cultuur van veiligheid en best practices binnen de organisatie. Door aandacht te besteden aan deze aspecten van ICT netwerkbeheer, kunnen organisaties ervoor zorgen dat hun netwerken betrouwbaar, veilig en efficiënt blijven functioneren, wat cruciaal is voor het ondersteunen van bedrijfsactiviteiten en het beschermen van gevoelige informatie.
